- Σπάρτακος
- I
(Spartakusbund). Πολιτικό, επαναστατικό κίνημα στη Γερμανία το 1915 κατευθυνόμενο από τον Καρλ Λίμπκνεχτ, που χρησιμοποιούσε το ψευδώνυμο «Σπάρτακος» και τη Ρόζα Λούξεμπουργκ, αντίθετο με τη στάση της Σοσιαλδημοκρατίας που ήθελε να λάβα μέρος στον πόλεμο. Οι σπαρτακιστές καταδιώχτηκαν και πέρασαν στην παρανομία το 1917, σαν αυτόνομο τμήμα του σοσιαλιστικού κόμματος. Το 1918 το κίνημα έλαβε μέρος στην επανάσταση που είχε σαν σκοπό την κατάρρευση της γερμανικής Αυτοκρατορίας. Το Δεκέμβριο του ίδιου έτους, από το κίνημα, γεννήθηκε το γερμανικό κομμουνιστικό κόμμα που η γερμανική ηγεσία το καταδίωξε άγρια και το διάλυσε το Γενάρη του 1919 αφού συνέλαβε και εκτέλεσε τους αρχηγούς και ιδρυτές του.IIΔούλος από τη Θράκη, νουμιδικής καταγωγής, αρχηγός της μεγάλης επανάστασης των δούλων και των χωρικών της Ιταλίας (73-71 π.Χ.) εναντίον της Ρώμης. Υπηρετούσε αρχικά στο ρωμαϊκό στρατό, αλλά φαίνεται πως λιποτάκτησε και πουλήθηκε σαν δούλος. Μεταφέρθηκε στην Καπύη κι αναγκάστηκε να γίνει μονομάχος. Δραπέτευσε όμως από τη σχολή ξιφομαχίας της Καπύης μαζί με άλλους 70 μονομάχους και κατέφυγε στο όρος Βεζούβιος (73 π.Χ.), όπου ενώθηκαν μαζί τους και άλλοι δραπέτες δούλοι. Νίκησαν διαδοχικά δύο ρωμαϊκές δυνάμεις, και ο Σ. άρχισε να λεηλατεί την Καμπανία. Νίκησε τον ένα μετά τον άλλο τους στρατηγούς της Ρώμης Κλαύδιο, Γέλιο και Λεόντουλο, και αύξησε το στρατό του σε 70.000 άντρες. Καταλαβαίνοντας όμως πως δεν ήταν εύκολο να νικήσει τη Ρώμη, κατευθύνθηκε προς τις Άλπεις για να περάσει πέρα από την οροσειρά, αλλά οι άντρες του αρνήθηκαν να εγκαταλείψουν την Ιταλία. Ξαναγύρισε τότε στη Λουκανία, ελπίζοντας να περάσει στη Σικελία. Αντικρούστηκε όμως από το νέο Ρωμαίο ανθύπατο, Μ. Λικίνιο Κράσσο, που είχε οχτώ λεγεώνες. Ο στρατός του Σ. χωρίστηκε. Οι Γαλάτες και οι Γερμανοί νικήθηκαν πρώτοι, και ο ίδιος έπεσε τελικά, πολεμώντας κοντά στις όχθες του ποταμού Σιλάρου (71). Η στρατιά του Πομπήιου συγκρούστηκε και σκότωσε πολλούς από τους δούλους που προσπαθούσαν να δραπετεύσουν προς βορρά, και ο Κράσσος σταύρωσε 6000 αιχμάλωτους στο μήκος της Αππίας Οδού. Το όνομα του Σπάρτακου έμεινε σαν σύμβολο κάθε κοινωνικής εξέγερσης εναντίον της κοινωνικής ανισότητας.
Dictionary of Greek. 2013.